Omdenken. Kan het echt? Ja, het kan. Maar je moet het wel willen. Je bent als mens snel geneigd om jezelf vast te denken. Als je altijd op dezelfde manier denkt, zul je altijd op hetzelfde uitkomen. Dat is niet altijd handig en soms zelfs niet wenselijk. Omdenken is dan juist wél handig. Niet altijd makkelijk, soms zelfs moeilijk, maar nooit onmogelijk.
Kinderen hebben ook die neiging. Niets menselijks is hen vreemd natuurlijk. Als je kinderen al vroeg leert om eens op een andere manier te denken, zullen ze creatiever worden in het bedenken van oplossingen. Flexibeler worden in hun patronen loslaten én nadenken over hoe het anders kan.
In het boek wat ik deze maand bespreek wordt duidelijk hoe je dat kunt doen. Het boek heet ‘Sam denkt zich blij’ en is geschreven door William Mulcahy. Sam gaat met zijn vader naar het strand en de dag begon al rot. Dat werd alleen maar erger want zijn vlieger wil NIET de lucht in. Hoe frustrerend is dat.
Vader leert hem te handelen volgens de “frustratiedriehoek”. Nou is dit een woord wat ik in gesprek met kinderen niet snel zal gebruiken maar de stappen in de driehoek wél.

Stap 1 is: vertellen. Waarom ben je gefrustreerd? In het geval van Sam is dit omdat de vlieger niet de lucht in wil. Bij jonge kinderen is dat voldoende, bij oudere kinderen zou ik in het gesprek ook nog bekijken hoe dat dan komt, ter voorkoming van nog een frustratie bij het opnieuw proberen. Als je iemand laat vertellen waar de frustratie vandaan komt, krijgt diegene in ieder geval de gelegenheid om zijn of haar verhaal te doen. Bovendien geef je erkenning voor de frustratie. Het is logisch dat je er boos over wordt omdat het ook niet leuk is wat je overkomt. Erkenning is belangrijk dus.
Stap 2 is: afkoelen. Als je gefrustreerd bent ergens vertoon je vaak boos gedrag. Sam schopt het zand weg, gooit zijn vlieger op de grond etc. Belangrijk is dat je dus eerst even afkoelt. Voor de een is dat even flink schreeuwen, alles eruit. Met onze oudste hebben we ooit afgesproken (hij was toen 3/4 jaar oud) dat hij in een kussen mocht slaan of alle papieren uit de papierbak mocht versnipperen. Ook knuffelen, mediteren of rustig ademhalen kan goed helpen.
Stap 3: omdenken. Natuurlijk; als iemand rustig is staat diegene ook weer open voor andere ideeën. Je kunt je dag laten verpesten door dingen die niet leuk zijn. Maar 1 minder leuk ding op de dag maakt de dag natuurlijk niet meteen heel erg stom. Er zijn altijd dingen die wél leuk waren en waar je dankbaar voor kunt zijn. Op die manier positief in het leven staan, maakt dat je niet blijft hangen in de negatieve dingen.
Voor jonge kinderen is het leuk om, bijvoorbeeld na het avondeten, met elkaar de dag door te nemen. Je benoemt allemaal wat er niet leuk was, erkent bij elkaar dát het niet leuk was en daarna benoem je allemaal iets wat wél leuk was. Dit kan natuurlijk ook heel goed (1 op 1) bij het naar bed brengen. Zo eindig je de dag positief en kun je beter slapen. Wij thuis doen al jarenlang (heel eerlijk, het komt en gaat in fases; soms intensief, soms een tijd niet) het ritueel van de ‘dankbaarheidsstenen’. We hebben allemaal op een vakantie in Spanje een mooie steen uitgezicht en vertellen elke dag, met de steen in ons hand, waar we die dag dankbaar voor zijn. Daarnaast hebben we ook een gezinssteen die we doorgeven als we vertellen op wie binnen ons gezin we trots zijn en waarom. Een klein, maar makkelijk ritueel wat je met hele jonge kinderen al kunt doen. Ik zal ze er in ieder geval vanavond weer eens bijpakken!

198 gedachten aan “Boekentip november 2021”